เรื่องวิกติกรรม

วิกติกรรม คือศัพท์ที่ประกอบด้วยทุติยาวิภัตติ ในพากย์กัตตุวาจก
และประกอบด้วยปฐมาวิภัติในพากย์กัมมวาจก
และเข้ากับกริยาว่า “กระทำ” คือ กรฺ ธาตุ เป็นส่วนมาก
แต่ที่กับกับกิริยาอย่างอื่นก็มีบ้างถึงกระนั้นก็ตาม
ครูอาจารย์ก็มักให้เพิ่ม กตฺวา เข้ามาในเวลาแปลด้วย แต่ในเวลาเรียงไทยเป็นมคธ
ถึงศัพท์วิกติกรรมจะเข้ากับกิริยาอื่นก็ไม่ควร เพิ่ม กตฺวา เข้ามาด้วยด้วย
และศัพท์วิกติกกรรมต้องประกอบด้วย วจนะ วิภัตติ
เหมือน วจนะ วิภัตติของตัว อวุตฺตกรรม หรือวุตตกรรม
ส่วนลิงค์คงได้รับการยกเว้น จะต่างกันบ้างก็ได้ พึงดูตัวอย่าง

ก. กัตตุวาจาก
เอวํ สนฺเตปิ ธุรํ อนิกฺขิปิตฺวา
เมธาวี ปุคฺคโล ตํ วุตฺตนเยเนว อุชุํ กมฺมิยํ กโรติ.
แม้เมื่อเป็นอย่างนี้ ผู้มีปัญญาก็ไม่ยอมทอดธุระ
ย่อมทำจิตนั้นให้ตรง คือให้ควรแก่การงาน

ข. กัมมวาจก
น จ อิทาเนว มยา กาณา วจนการิกา กตา, ปุพฺเพปิ กตาเยว.
อนึ่ง มิใช่แต่บัดนี้เท่านั้น ที่เราทำให้นางกาณาทำตามถ้อยคำของเรา
แม้ในกาลก่อนเราก็ได้ทำแล้วเหมือนกัน

อันเรื่องวิกติกรรมนี้ ไม่ค่อยจะมีปัญหายุ่งยากนัก
ขอให้นักเรียนพึงสังเกตและจดจำทำตามอย่างข้างบนนี้ก็ใช้ได้