|
๓. ประโยคคำอ้อนวอน
ประโยคำอ้อนวอน คือประโยคที่แสดงถึงความขอร้องหรือวิงวอน
เป็นประโยคที่ผู้น้อยใช้กับผู้ใหญ่
นิยมเรียงไว้ต้นประโยคประกอบด้วยวิภัตติหมวดปัญจมีเช่นเดียวกัน
และใช้มัธยมบุรุษโดยมากแต่ที่ใช้ปฐมบุรุษก็มีอยู่บ้าง ส่วนวจนะนั้นถ้าใช้มัธยมบุรุษ
มักประกอบด้วยวจนะเป็นพหูพจน์เสมอไป แม้ประธานจะเป็นคนเดียวก็ตาม
ทั้งนี้เพราะเป็นความนิยมของภาษามคธ ที่จะใช้แสดงความเคารพต่อผู้ใหญ่
ด้วยการประกอบรูปเป็นพหูพจน์ทั้งประธานและกิริยา
แม้ว่าประธานจะหมายถึงคนๆเดียวก็ตาม
ตัวอย่าง เช่น
-อาคเมตุ ภนฺเต ภควา ธมฺมสฺสามิ.
ขอพระผู้มีพระภาคเจ้าผู้เป็นเจ้าแห่งธรรมจงทรงรอก่อนเถิด พระเจ้าข้า.
(ใช้ปฐมบุรุษเป็นประธาน)
-ขมถ โน ภนฺเต.
ขอจงทรงให้อภัยโทษแก่พวกข้าพระองค์เกิดพระเจ้าข้า
(แสดงความเคารพ)
|

จาก หนังสือคู่มือ ฝึกหัดแต่งไทยเป็นมคธ สำหรับ ป.ธ.๔-๕-๖
สมเด็จพระมหาวีรวงศ์(มานิต ถาวโร ป.ธ.๙) อดีตกรรมการแผนกตำรา มหามกุฏราชวิทยาลัย
ในพระบรมราชูปถัมภ์และมหาเถรสมาคม