๗. ประโยคความตรอง

ประโยคความตรอง ได้แก่ประโยคที่แสดงถึงความคิดนึกของประธาน
ซึ่งตรึกตรองเป็นเชิงสงสัยในเหตุการณ์อันใดอันหนึ่ง
ความจริงก็คล้ายกับประโยคคำถาม
แต่ประโยคความตรองนี้ เป็นการถามตัวเอง ปรารภกับตัวเอง
และจะประกอบด้วยวิภัตติหมวดไหนก็ได้ทั้งนั้น แล้วแต่กาลจะบ่งถึง
ประโยคเช่นนี้ นิยมเรียงกิริยาไว้ต้นประโยค

ตัวอย่าง เช่น

สตฺถา ตํ ทิสฺวา ฯเปฯ
อตฺถิ นุ โข มยฺหํ เอตฺถ คตปฺปจฺจเยน อตฺโถติ อุปธาเรนฺโต ฯเปฯ
พระศาสดาทรงเล็งเห็นเขาแล้ว ฯเปฯ ทรงใคร่ครวญ
(ตรึกตรอง) ดูว่า อาศัยเหตุที่เราไปนี้ จะมีประโยชน์ไหมหนอ ฯลฯ

ตสฺมึ ขเณ สารีปุตฺตตฺเถโร ฯเปฯ
กริสฺสติ นุ โข เม โส ปุริโส สงฺคหนฺติ อุปธาเรนฺโต ฯเปฯ
ในขณะนั้น พระสารีบุตรเถระ ฯลฯ ใคร่ครวญว่า บุรุษนี้
จักทำการสงเคราะห์ แก่เราหรือหนอแล.


จาก หนังสือคู่มือ ฝึกหัดแต่งไทยเป็นมคธ สำหรับ ป.ธ.๔-๕-๖
สมเด็จพระมหาวีรวงศ์(มานิต ถาวโร ป.ธ.๙) อดีตกรรมการแผนกตำรา มหามกุฏราชวิทยาลัย
ในพระบรมราชูปถัมภ์และมหาเถรสมาคม