เรื่อง บิณฑบาตร ถอดรองเท้า
......................................................
[ ๔๒๙ ] ดูกรภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุผู้อยู่ป่าเป็นวัตร
พึงลุกขึ้นแต่เช้าตรู่ พึงสวมถุงบาตร คล้องบ่า พาดจีวรบนไหล่
สวมรองเท้า เก็บเครื่องไม้ เครื่องดิน ปิดประตูหน้าต่าง แล้วออก
จากเสนาสนะ กำหนดรู้ว่าจักเข้าบ้านเดี๋ยวนี้
พึงถอด รองเท้า เคาะต่ำๆ แล้วใส่ถุง คล้องบ่า
เมื่อปกปิดมณฑลสาม พึงนุ่งให้เป็น ปริมณฑล
คาดประคดเอว ห่มผ้าซ้อน ๒ ชั้น กลัดลูกดุม ล้างบาตรแล้ว
ถือเข้าบ้านโดยเรียบร้อย ไม่ต้องรีบร้อน
พึงปกปิดกายด้วยดีไปในละแวกบ้าน พึงสำรวมด้วยดี
ไปในละแวกบ้าน ... อย่าเดินกระหย่งไปในละแวกบ้าน
เมื่อเข้าสู่นิเวศน์พึง กำหนดว่า จักเข้าทางนี้ จักออกทางนี้
อย่ารีบร้อนเข้าไป อย่ารีบร้อนออกมา อย่ายืนไกลนัก
อย่ายืนใกล้นัก อย่ายืนนานนัก อย่ากลับเร็วนัก
ยืนอยู่พึงกำหนดว่า เขาประสงค์จะถวายภิกษา
หรือไม่ประสงค์จะถวาย ถ้าเขาพักการงาน ลุกจาก ที่นั่ง
จับทัพพี จับภาชนะ หรือตั้งไว้ พึงยืนอยู่ด้วยคิดว่า
เขาประสงค์จะถวายเมื่อเขาถวายภิกษา
พึงแหวกผ้าซ้อนด้วยมือซ้าย พึงน้อมบาตรเข้าไปด้วยมือขวา
พึงใช้มือทั้งสองประคองบาตรรับภิกษา
และไม่พึงมองดูหน้าผู้ถวายภิกษา พึงกำหนดว่า
เขาประสงค์จะถวายแกง หรือไม่ประสงค์จะถวาย
ถ้าเขาจับทัพพี จับภาชนะหรือตั้งไว้ พึงยืนอยู่ด้วยคิดว่า
เขาประสงค์จะถวาย เมื่อเขาถวายภิกษาแล้ว พึงคลุมบาตรด้วย
ผ้าซ้อนแล้วกลับโดยเรียบร้อย ไม่ต้องรีบร้อน
พึงปกปิดกายด้วยดี ไปในละแวกบ้าน ...
ไม่พึงเดินกระหย่งไปในละแวกบ้าน ออกจากบ้านแล้ว
เข้า ถุงบาตร คล้องบ่า พับจีวร วางบนศีรษะ
สวมรองเท้าเดินไป
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ! ภิกษุผู้อยู่ป่าเป็นวัตร
พึงตั้งน้ำฉัน พึงตั้งน้ำใช้ พึงติดไฟไว้ พึงเตรียมไม้สีไฟไว้
พึงเตรียมไม้เท้าไว้ พึงเรียนทางนักษัตรทั้งสิ้น
หรือบางส่วนไว้ พึงเป็นผู้ฉลาดในทิศ
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ! นี้แล เป็นวัตรของภิกษุ
ผู้อยู่ป่าเป็นวัตร ซึ่งภิกษุผู้อยู่ป่าเป็นวัตร พึงประพฤติเรียบร้อย ฯ
................................................................................
จุลฺล. วิ ๗/๑๕๔-๑๕๕/๔๒๙
.................................................................................
อารัญญกวัตร ก็มีนัยเหมือน บิณฑจาริกวัตร
เรื่องภิกษุอยู่ป่า ไม่เตรียมน้ำฉัน น้ำใช้ ไฟ ไม้สีไฟ
ไม่รู้นักษัตร ไม่รู้ ทิศ พวกโจรถามก็ตอบว่า
ไม่มี ไม่รู้ทุกอย่าง จึงถูกทุบตี
ภิกษุที่อยู่ป่า พึงเข้า ถุงบาตรคล้องบ่า พาดจีวร
บนไหล่ ครั้นจะเข้าบ้าน พึงถอดรองเท้าใส่ถุงคล้องบ่า
ปกปิดมณฑลสาม นุ่งห่มให้เป็นปริมณฑล
แม้ในอารัญญกวัตร ก็มีนัยเหมือนบิณฑจาริกวัตร
ออกจากบ้านแล้ว พึงเข้าถุงบาตรคล้องบ่า
พับจีวรวางบนศีรษะ สวมรองเท้าเดินไป
พึงเตรียมน้ำฉัน น้ำใช้ ไฟ ไม้สีไฟ ไม้เท้าเรียนนักษัตร
ทั้งสิ้นหรือบางส่วน พึงเป็นผู้ฉลาดในทิศ
อารัญญกวัตรดังกล่าวมานี้ อันพระผู้มีพระภาคผู้สูงสุด
กว่าหมู่สัตว์ทรงบัญญัติแล้ว
...........................................................................
พระไตรปิฎก ฉบับบาลีสยามรัฐ ( ภาษาไทย ) เล่มที่ ๗
พระวินัยปิฎก เล่มที่ ๗ จุลวรรค ภาค ๒
หน้าที่ ๑๗๗ หัวข้อที่ ๔๔๖
|
