เขมาเขมสรณทีปิกคาถา
( หันทะ มะยัง เขมาเขมะสะระณะทีปิกะคาถาโย ภะณามะ เส)

พะหุง เว สะระณัง ยันติ ปัพพะตานิ วะนานิ จะ,
อารามะรุกขะเจต๎ยานิ มะนุสสา ภะยะตัชชิตา
- มนุษย์เป็นอันมากแล, ถูกภัยคุกคามแล้ว, ย่อมถึงภูเขา
ป่า อาราม และรุกขเจดีย์, ว่าเป็นที่พึ่ง

เนตัง โข สะระณัง เขมัง เนตัง สะระณะมุตตะมัง,
เนตัง สะระณะมาคัมมะ สัพพะ ทุกขา ปะมุจจะติ
- ที่พึ่งนั้นแล, ไม่เกษม, ที่พึ่งนั้นไม่อุดม, เพราะบุคคลอาศัย
ที่พึ่งนั้น, ย่อมไม่พ้นจากทุกข์ทั้งปวงได้

โย จะ พุทธัญจะ ธัมมัญจะ สังฆัญจะ สะระณัง คะโต ,
จัตตาริ อะริยะสัจจานิ สัมมัปปัญญายะ ปัสสะติ
- ส่วนผู้ใด, ถึงพระพุทธเจ้าพระธรรมและพระสงฆ์,
ว่าเป็นที่พึ่ง, ย่อมเห็นอริยสัจ ๔

ทุกขัง ทุกขะสะมุปปาทัง ทุกขัสสะ จะ อะติกกะมัง ,
อะริยัญจัฏฐังคิกัง มัคคัง ทุกขูปะสะมะคามินัง
- คือทุกข์, เหตุให้เกิดทุกข์, ความก้าวล่วงทุกข์, และอริยมรรคประกอบด้วยองค์ ๘,
อันให้ถึงความสงบระงับทุกข์ด้วยปัญญาอันชอบ

เอตัง โข สะระณัง เขมัง เอตัง สะระณะมุตตะมัง ,
เอตัง สะระณะมาคัมมะ สัพพะทุกขา ปะมุจจะติฯ
- ที่พึ่งนั้นแล, เป็นที่พึ่งอันเกษม, ที่พึ่งนั้นอุดม, เพราะบุคคลอาศัยที่พึ่งนั้น,
ย่อมพ้นจากทุกข์ทั้งปวงได้ ฯ

(ธ. ขุ. ๒๕/๒๗/๒๔)

ที่มา เขมาเขมสรณทีปิกคาถา จากพระไตรปิฎก ฉบับบาลีสยามรัฐ ( ภาษาไทย) เล่มที่ ๒๕ พระสุตตันตปิฎก
เล่มที่ ๑๗ ขุททกนิกาย ขุททกปาฐ- ธรรมบท- อุทาน- อิติวุตตกะ- สุตตนิบาต หน้าที่ ๒๘ หัวข้อที่ ๒๔

บทสวด เขมาเขมสรณทีปิกคาถา แปล (อีกสำนวนหนึ่ง)

( หันทะ มะยัง เขมาเขมะสะระณะทีปิกะคาถาโย ภะณามะ เส)

พะหุง เว สะระณัง ยันติ ปัพพะตานิ วะนานิ จะ ,
อารามะรุกขะเจต๎ยานิ มะนุสสา ภะยะตัชชิตา
- มนุษย์เป็นอันมาก , เมื่อเกิดมีภัยคุกคามแล้ว ก็ถือเอาภูเขาบ้าง ,
ป่าไม้บ้าง , อารามและรุกขเจดีย์บ้างเป็นสรณะ

เนตัง โข สะระณัง เขมัง , เนตัง สะระณะมุตตะมัง ,
เนตัง สะระณะมาคัมมะ สัพพะ ทุกขา ปะมุจจะติ
- นั่น มิใช่สรณะอันเกษมเลย , นั่นมิใช่สรณะอันสูงสุด ,
เขาอาศัยสรณะนั่นแล้ว , ย่อมไม่พ้นจากทุกข์ทั้งปวงได้

โย จะ พุทธัญจะ ธัมมัญจะ สังฆัญจะ สะระณัง คะโต ,
จัตตาริ อะริยะสัจจานิ สัมมัปปัญญายะ ปัสสะติ
- ส่วนผู้ใดถือเอาพระพุทธ พระธรรม พระสงฆ์ เป็นสรณะแล้ว ,
เห็นอริยสัจคือความจริงอันประเสริฐสี่ด้วยปัญญาอันชอบ

ทุกขัง ทุกขะสะมุปปาทัง ทุกขัสสะ จะ อะติกกะมัง ,
อะริยัญจัฏฐังคิกัง มัคคัง ทุกขูปะสะมะคามินัง
- คือเห็นความทุกข์, เหตุให้เกิดทุกข์ , ความก้าวล่วงพ้นทุกข์เสียได้ ,
และหนทางมีองค์แปดอันประเสริฐเครื่องถึงความระงับทุกข์

เอตัง โข สะระณัง เขมัง เอตัง สะระณะมุตตะมัง ,
เอตัง สะระณะมาคัมมะ สัพพะทุกขา ปะมุจจะติ
- นั่นแหละเป็นสรณะอันเกษม , นั่นเป็นสรณะอันสูงสุด ,
เขาอาศัยสรณะนั่นแล้ว , ย่อมพ้นจากทุกข์ทั้งปวงได้